Dài Tựa Thiên Thu

Buổi sáng trong viện dưỡng lão ồn ào tiếng bước chân, tiếng bánh xe đẩy nghiến xuống nền thảm cũ phát ra tiếng cót két khô dầu – ngày mới bắt đầu.

Không như ngày của thiên hạ, ngày bắt đầu bằng tiếng chim ríu rít, tiếng mở cửa khẽ khàng, bước chân nhón gót sợ đánh thức người còn ngủ nướng.  Ngày nơi đây dường như không tận, ánh đèn neón sáng choang, lúc nào cũng có người tỉnh thức đôi khi tiếng bíp báo động vang lên, tiếng chân lại vội vã bước đến nơi phát ra âm thanh chối tai ấy, để tắt nó đi.

Giọng thét của ông John mỗi bốn tiếng chẳng kể ngày hay đêm, đồng hồ sinh học trong ông bị đánh thức bởi điều gì – ẩm ướt hay đói khát để bật thành tiếng thét vang vang như thế, lâu ngày ai cũng quen ngay cả đợi chờ được nghe tiếng thét, để biết John còn khỏe.  Có lần sau hai ngày không nghe giọng thét của John, không gian trống vắng kinh khiếp, Pinky bảo John đang điều trị trong nhà thương, bao nhiêu người đợi chờ John xuất viện trở lại, dù biết sẽ bị nghe John thét mỗi bốn tiếng. Giọng thét của John buồn thiu buồn thỉu, giữa âm a và ơ. Mỗi lần thét lên như thế John muốn trút điều gì ra khỏi tâm hồn, giẫy giụa bất lực, nghẹn ngào níu kéo, có lẽ thế nhỉ!

Ông Tâm quay đầu nhìn qua khuôn cửa có ánh sáng bên ngoài hắt vào, hai luồng ánh sáng đụng nhau, ánh đèn chạm ánh nắng nháng nháng, đây là điều để mắt ông nhận ra ngày còn hiện hữu. Ban đêm ánh đèn xuyên thẳng vào bóng tối mắt ông không thấy vệt nháng nháng chạm nhau ấy.

Maggie bước vào phòng, quay đầu giường của ông lên cao, hạ tay vịn bên giường xuống, mỉm cười hỏi ông ngủ ngon không? Ông chẳng buồn nhíu mày  hay nhếc mép, khi người ta nói chuyện với ông mà không gọi đúng tên cúng cơm của ông! Tom là ai, không phải ông.  Cứ thế Maggie làm cho xong nhiệm vụ, thay quần áo cho ông, những bộ quần áo ông đã xếp sẵn tử tế, quần nào vào với áo nào, những chiếc cà vạt tiệp cùng màu áo. Người ta bảo quần áo không làm nên nhà tu, nhưng với ông quần áo bây giờ quan trọng lắm, nó giúp ông che được bộ xương cách trí khẳng khiu, vả lại ông chỉ còn mỗi thú vui ngắm nhìn màu sắc tươm tất phản chiếu con người của ông trong tấm gương to được trang trí ngay phòng khánh tiết, căn phòng được trưng bầy vén khéo làm người ta nghĩ đến căn nhà có bàn tay phụ nữ chăm sóc mỗi ngày. Thì ở đây có bao nhiêu là phụ nữ ra vào, ông chẳng cần nhớ nhiều những tên gọi xa lạ, chỉ nhớ dăm ba người trực tiếp đụng chạm vào thịt da của ông. Cô y tá mặt khó đăm đăm tên Eva, chẳng buồn nhếch mép cười theo bài bản được dậy trong trường, bà bác sĩ tên Katja thỉnh thoảng chợt hiện chợt biến như bóng ma, trong chiếc áo choàng trắng chểnh mảng chẳng màng cài khuy.

Các cô điều dưỡng bắt ông phải đứng lên, hai tay bám vào dụng cụ có bánh xe để tự bước đi, cho dù ông thích  ngồi ì trong chiếc xe lăn chán ngắt, ông chẳng cần nhớ ai vào với ai, ngay cả vài anh chàng vạm vỡ vui vẻ nói cười với ông, khi bắt ông tập các động tác thể dục, những người này chẳng đọc được ý ông muốn bảo họ, người ta chỉ chăm chút cho các bắp thịt khi họ còn cần dùng đến nó, ông đã chẳng cần thì có tập tành chỉ mất công mất lênh, chẳng bõ bèn gì, ngay đến các bữa ăn cũng thế, Pinky ép ông phải ăn cho xong, nếu không khay thức ăn cứ nằm ì trước mũi, mùi bơ mùi nui xộc vào khứu giác buồn nôn, ông phải nuốt ực cho nhanh để cô nàng dọn đi cho khuất mũi.

Vào ngày cuối tuần, thay cho chiếc cà vạt chứng minh ông là người lịch lãm biết thắt đúng cách, có cái khuyết sâu nằm giữa hình tam giác đều đặn, Pinky gài vào cổ ông chiếc nơ đỏm đáng, màu sắc quái gở không phải kiểu ông muốn kèm theo lời chòng ghẹo: “Tom có hẹn với bạn gái hôm nay đó nhé, nhớ hôn cô ả thật kêu vào!” vừa nói cô nàng vừa hôn chụt lên má của ông, cái hôn kiểu hôn thằng bé trai mũm mĩm, cả Maggie lẫn Pinky đều nghĩ ông không biết nói, chẳng biết nghe ngôn ngữ líu ríu của họ, nên họ tha hồ nói đùa với nhau, những câu đùa đôi lúc cợt nhả, nhưng nếu không có nó hẳn chẳng thể nào họ làm việc lâu ở đây được.

Maggie lúc nào cũng mặc chiếc quần thật bó, đi đôi giầy cổ cao màu đen bóng loáng, cho dù mùa đông hay mùa hạ, chiếc áo dành cho các cô y tá – y công in màu sặc sỡ cùng một kiểu cổ chữ V giống nhau, ngay cả bác sĩ đôi khi cũng dùng loại quần áo như thế để sau ngày làm việc họ trút nó xuống bỏ vào thùng giặt,  có công ty giặt ủi đến lấy, sát trùng rồi treo lại vào tủ. Pinky già dặn hơn, mặc quần áo thong thả rộng rãi, chẳng cần khoe các đường cong không còn săn cứng nữa. Mỗi khi giúp ông đứng dậy từ chiếc xe lăn, cô sọc thẳng đầu gối vào giữa háng, sau khi đặt hai cánh tay của ông bám ngang vòng eo núc ních, rồi luồn tay xuống hai bên nách xốc ông lên. Giọng cô vui vẻ pha trộn âm thanh Tây Ban Nha nghèn nghẹt trong mũi: “Tom, đứng thẳng lên nào, ngày xưa với tư thế này, ông ăn thịt bao nhiêu phụ nữ rồi!” Xong câu nói cô hít hơi dài mang ông thẳng sang chiếc giường đơn loại giường đặc biệt dành cho người cần sự chăm sóc, cũng đặc biệt.

Pinky đẩy ông ra ngoài sân phơi nắng, cô nàng cứ nghĩ 70 – 72 độ F là ấm, đối với ông Tâm, người được sinh ra từ miền nam vùng nhiệt đới nhiều độ ẩm, sáu tháng trời mưa sáu tháng trời nắng nhiệt độ trung bình trên dưới 32 độ C, thì nó lạnh thấu xương, nhất là ông chẳng còn lớp mỡ nào bao bọc, chỉ còn bộ da mỏng mốc cời.

Bên cạnh ông, người đàn bà tóc bạch kim rên rỉ: “Let me go home, please!” đầu bà gục xuống gần ngực, âm thanh phát ra từ cuống họng lập đi lập lại như chiếc dĩa nhạc bị hư dừng lại ngay điệp khúc: làm ơn cho tôi về nhà – làm ơn cho tôi về nhà – làm ơn cho tôi về nhà – chữ làm ơn phát ra không rõ mất hẳn âm đầu, nghe thành câu chú vãng sanh:  Nam mô a di đa bà dạ, Ða tha dà đa dạ, Ða địa dạ tha. A di rị đô bà tỳ, A di rị đa tất đam bà tỳ, A di rị đa tì ca lan đế, A di rị đa, tì ca lan đa, Dà di nị dà dà na, Chỉ đa ca lệ ta bà ha.

Người đàn bà này lâu lâu lại tự mần mò cởi bỏ quần áo, cho dù Pinky đã mặc cho bà loại áo thun dài tay thay cho loại áo gài khuy trước ngực. Đôi tay bắt chéo nắm lai áo tốc lên cao che hẳn khuôn mặt, khoe bộ ngực trần có hai túi da chùng bị hai núm nhàu màu đen như hai quả sung khô kéo chảy dài xuống bụng, ngày xưa bộ ngực ấy hẳn đã bao lần khêu gợi thỗn thện trong làn lụa mỏng, trước mắt ông bây giờ chỉ còn có thế cùng câu chú: “Làm ơn cho tôi về nhà!”

Cởi áo không xong, đôi tay bà lại lần xuống cạp quần, sức tàn chẳng còn bao nhiêu lại bị chiếc xe lăn chật chội cản trở, chiếc quần tuột xuống nhiều lắm cũng chỉ qua được nửa mông, dù bà đã xoay bên này trở bên kia, khoe ra cái tã màu trắng, không là chiếc quần lót loại ren mỏng đắt có công dụng mơn trớn làn da và rù quến đôi mắt ngắm. Chẳng hiểu tại sao làm ông nghĩ đến cái áo túi cái quần lót bằng vải thô khâu tay màu cháo lòng, có cái vá chằng vá đụp và hình ảnh bà nội bà ngoại bà mẹ của ông, hình ảnh những người phụ nữ ông còn ghi đậm rõ nét trong trí nhớ.

Cứ thế bao nhiêu lần rồi, người đàn bà có mái tóc bạch kim,  chưa thỏa mãn được gì đã lại bị Maggie hay Pinky  kéo quần áo lại cho thẳng thớm, cùng câu dặn dò: “Thoát y như thế xấu lắm, nhất là trước mặt đàn ông!” cùng lúc cô nàng nhìn ông nheo một mắt kiểu đá lông mi  làm duyên.  Ông phóng ánh mắt chán nản vô hồn nhìn như thể Maggie đang thoát y trước mặt, và nghĩ: “Thoát y như thế xấu lắm, nhất là trước mặt người đàn ông đã bất lực!”

Khi còn khỏe mạnh có lẽ chẳng ai chịu tin rằng, có một nơi con người tụ lại sống dật dờ vất vưởng như thế này. Ông Tâm còn nhớ hình ảnh ông nội của ông, những ngày già cỗi vào ra chậm chạp trong căn nhà ngói ba gian, buổi sáng tĩnh lặng bên tách trà bốc khói chị Sen châm sẵn, bộ quần áo lụa trắng lụng thụng bao bọc bộ xương gầy gò, con cháu sống chung quanh, bố của ông ngày ngày mời cơm, cô của ông bữa bữa bưng thuốc, thuở ấy ông thích thú khi được nằm dài dưới chiếc hòm thửa sẵn để dành, chờ ngày ông nội trăm tuổi.

Nhất nhật tại tù – thiên thu tại ngoại, ngục tù ngày cuối đời không phải là những song sắt cứng ngắt khó bẻ gẫy, nó là những bắp thịt nhão nhoét không chịu làm việc, nếu cùng lúc cái đầu nặng vài ký lô chứa đám óc chằng chịt những dây thần kinh cũng chùng cũng mục thì chẳng nói ra chi, đằng này trí óc của ông Tâm lại sáng choang xét nét ngắm nhìn từng phân vuông số phận con người.

Nơi đây, không cần lịch sự để đối xử với nhau, có bao nhiêu người còn biết xấu hổ, bao nhiêu người còn có thể nâng đỡ người khác? Dưới sự cai trị của bác sĩ – y tá – y công – điều dưỡng, vũ khí của họ là những thuốc viên thuốc nước, là kim là ống nghe, là sáng bát cháo vữa, trưa chén súp nhạt, chiều tô nui mềm.  Muốn thoát khỏi ngục tù này chẳng có tờ giấy tha nào khác ngoài tờ giấy có chữ ký của bà bác sĩ tên Katja chứng nhận không còn hơi thở, không còn mạch đập.

Lại bắt đầu một ngày dài, lâu tựa thiên thu.
 

Mùi

Bầy kiến xếp hàng đi ngoằn ngoèo, khoảng cách từ cánh cổng vào nhà không xa lắm, bụi cúc ngai ngái mùi cay.  Khung cảnh chung quanh đẹp như huyền thoại, căn nhà nằm ẩn trong khu rừng nhỏ, trước mặt có suối, trên thân cây rêu xanh phủ một bên, bên kia trơ vỏ mốc, hoa dại dưới gốc lay lay ngơ ngác khi gót giầy của kẻ lạ bước kề bên. Bầy kiến bình thản đi theo đoàn bận rộn tíu tít, có lẽ trời chuyển mưa.

Ngập ngừng bên cửa, ngại ngùng hay sợ hãi phải lay động không gian chừng như trốn tránh hiện thực, người khách đứng thừ người đầu hơi cúi xuống nhìn mũi giày phủ đầy bụi đỏ, những hạt bụi lá mục.

– Ông tìm ai!

Người đàn ông quay mặt lại, giọng nói nhẹ nhàng thánh thót, phá vỡ lớp pha lê đông cứng chung quanh trước đó.

– Mùi, em đấy ư?

Run run ông hỏi, người phụ nữ mở tròn đôi mắt, đôi mắt không còn mùa lóe lửa, ánh lửa của niềm bí ẩn riêng tư vừa bị nổ tung.

Mùi là ai? Tên họ hay chỉ là tiếng vang trong tiềm thức, trong quá khứ ngộp ngụa đau đớn giẫy giụa giữa lằn ranh sống – chết, giữa thiện – ác, giữa phải – trái, giữa người và ta, cái ta hiện diện ngay tự thuở lọt lòng.

Khương, tên của người đàn ông,  tiến đến một bước, Mùi lui một bước, bước chân tiến – bước chân lùi của một bắt đầu trong quá khứ, trong một đêm tịch lặng. Bước chân lui đến góc tường, bước chân tiến dừng lại, vòng ôm siết chặt, đôi môi khóa, đóa trà mi vừa độ bị lộ lối vào ra.

Mùi sững lại lưng tựa vào gốc thông, không còn lối để bước lùi thêm nữa, thì ngừng, thì nhìn thẳng vào mặt người đối diện, ba mươi năm trốn chạy, lại thấy nhau.

Thìn Tuất Sửu Mùi – tứ hành xung họp lại trong một gia đình. Ngày còn sinh thời ông cụ hay ta thán: “Gia đình người ta tam hợp ngồi duỗi mà ăn, gia đình này xung kỵ chẳng đâu vào với đâu!”  Bà cụ hiền lành: “Ý trời thế nào mình thuận theo nhẽ ấy, tích đức sợ gì xung kỵ hão huyền!”

Xung kỵ Thìn với Tuất là hai chị em yêu cùng một người, rồi đau đớn chị chẳng nhường em, em không nhịn chị, người ta bỏ đi, cô Thìn cô Tuất còn mãi lẻ loi, đến xế đời hai chị em ở chung nhà, mặt nhìn mặt lòng chẳng cùng lòng, dấm dẳng cay đắng nhiếc móc vào ra! Giá như mà . . .

Sửu với Mùi, chẳng ai tranh thắng thua, chẳng ai màng ganh ghét, thế mà sợi dây oan nghiệt thít vào xương thịt, máu chẳng đổ chỉ chạy vòng quanh hai quả tim biết nhẽ đời, thu xếp cho nhẹ lòng nhau bằng cách không liên lạc, không nói không hỏi, có gặp chỉ khẽ khàng chào rồi lảng đi nơi khác. Nếu không trong gia đình dòng tộc, nếu chẳng có dáng dấp hình hài giống nhau Sửu và Mùi chỉ là kẻ lạ, dù trước khi có Khương hai chị em khắng khít chẳng rời.

Đổ tội cho Trời già không có mắt, kết oan cho bà Nguyệt ông Tơ làm chi, những con người có tim có óc, có yêu có ghét có giận có hờn, đã tạo thòng lọng chui vào, rồi đau rồi tủi, rồi oán rồi trách, để khổ cho nhau.

– Ông tìm tôi làm gì?

– Mùi vẫn còn giận anh?

– Giận là còn vương vấn, tôi thì không.

KHÔNG thật không? Đã hơn ngàn đêm ngậm nhấm.

Vọng trong đêm
tiếng thở dài nhân duyên lầm lỡ
Hạnh phúc buồn
quạnh hiu khuya trăn trở giấc mê
Sợi tóc xưa
ngậm ngùi vương trên vai người mùa cũ
Bước tình xa
trầm hương phai nhòa nhạt dấu chân về

Ngọn nến thắp
có đủ soi trời thinh lặng?
Rượu tràn ly
có mong khỏa lấp sông sầu?
Tình phụ tình
Người mãi vẫn phụ lòng nhau

Này vực sâu
Đêm
Tôi
Áo xưa nhàu *

Cứ tưởng “tiền dâm hậu thú” mọi sự sẽ hanh thông để trăm năm “sắc cầm hòa hợp”, ngờ đâu Sửu ghìm cương con tạo, cướp sợi tơ hồng, ngày lên tàu vượt biên, Mùi bị bỏ lại trên bãi vắng giờ khởi hành, em chị lạc dấu nhau.  Trớ trêu thay, Khương cùng chung chuyến, chuyện âm dương trại tị nạn khó ai lường, gộp chung mái nhà để được định cư, người tình thành anh rể!  Khúc phim quay nhanh trong trí óc như bài điếu văn an táng mối tình đầu.

Nhìn đôi mũi giày đàn ông vướng bụi đỏ, mùi mưa ngày cũ, mùi mưa ẩm bây giờ,  đôi tay muốn vươn ra ôm lấy, lại thôi!

khi ta nằm trên thảm cỏ khô mùa đông
yêu & kêu gào ngọn lửa mặt trời hồng tháng hạ
những vì sao tuyết rơi

nhắm mắt / không nhìn nhau
lạnh
mảnh trăng non oằn cong vành môi rạn nứt
hơi thở trầm / hư hao

mầm của đất hoang trỗi dưới sống lưng cô tịch
nhọn / bén ngót / lùa đường tay thạch nhũ
phiến đá hoa cương / vai / xây cầu phù lệ
tóc chảy dòng thương ca / xa / thiên cổ chợt về

khi ta nằm trên ngọn cỏ khô mùa đông
yêu! và không chờ đợi *

Ngày gặp lại, sân bay đón nhau, chẳng nhìn! Khương lừng chừng muốn nói điều gì lại thôi, bảo lãnh cho cả gia đình sang Mỹ còn gì quý hóa hơn. Ông bà cụ vui vẻ thấy cả nhà đoàn tụ, mất có mấy chỉ vàng ngày cho Sửu vượt biển, thêm chút ít lót tay công an phường quận, để cả nhà lên máy bay cho nhanh, tất cả như giấc chiêm bao chập chờn thành thật.  

Thìn biến thành Thera  hoang dã – Tuất trở nên  Thora cơn bão của trời.  Nghịch ngạo phải dính líu với nhau, mối tình đầu của cả hai đã thành tro thành bụi tự bao giờ, thế mà họ vẫn hí hoáy vẽ vời, vẫn giữ chữ chung – chữ trinh cho kiếp khác có thể thấy lại nhau! Cả hai hay chỉ một!

Sửu biến thành Suha, tên của vì sao Ả Rập – người con gái độc nhất trong nhà có chồng, có hình đám cưới, dù ngày cưới chẳng có mẹ chẳng có cha, chẳng có em, chẳng có chị, vì lúc ấy gia đình còn luẩn quẩn trong căn nhà có giàn hoa giấy làm cổng, có bộ tràng kỷ làm chứng gia đình “danh gia vọng tộc”, chiều nghe tiếng chuông chùa đổ, sáng nghe tiếng chuông nhà thờ ngân, vào ra đi đứng nhẹ nhàng, giấu kín nỗi buồn thanh xuân thầm kín.

Mùi biến thành Munael tia sáng của trăng, khi trồi khi sụt.  Ngày nhận hình cưới của chị, chẳng có sông, không thấy biển mà sóng cuồn cuộn trong lòng, đôi môi của chú rể là của Mùi, đôi mắt của chú rể cũng của Mùi, bờ vai rộng, ngón tay thon, nỗi rạo rực yêu thương không loãng đi chỉ nồng như rượu, rượu được nén kỹ, được chôn được ủ, con men tình ngày một sinh sôi, cơn ghen tình ngày một hừng hực.  Mùi không còn nghĩ đến vượt biển nữa, sau lần cả nhóm bị bỏ lại, lếch thếch tìm đường về Sài-gòn từ Rạch Giá, may mà không bị bắt.

Sang Mỹ, người đầu tiên rời khỏi căn chung cư là Mùi, vì không thể chấp nhận mỗi ngày mỗi gặp mặt, khi Khương ghé gởi con cho bà ngoại và các dì. Đi không trở lại, đi để giết nỗi cô độc đêm, đi để thành Munael De Leon, để khởi loạn, để có con để xóa để bôi những sắc màu u tối quá khứ. Cha Mẹ trăm tuổi trở về chịu tang vội vã, tất tưởi rồi đi, nhất định cắt cầu, nhất định không dùng dằng, dù có nhiều lần Khương tìm dịp mở lời, Mùi đã gạt ngang rồi lẩn tránh.

Đời cứ trôi, những nhớ nhung nhập nhòa trong bóng đêm, đôi mắt xanh thành đôi mắt đen, bờ lưng dầy chắc nịch, nhớ tấm lưng gầy gò lần đầu, ngây ngô vượt ranh giới để trở thành thiếu phụ. Chẳng khó gì để ngoại tình tư tưởng, người phụ nữ Á Đông khép kín, nhẹ bước vào ra như con búp bê bằng sứ, chăm sóc chồng cho đến lúc chồng chẳng còn hiện diện trên thế gian, hầu hạ con cho đến lúc chúng chẳng còn cần mẹ, ngôi nhà xinh xắn nhỏ nhắn giữa cánh rừng là món quà Joe De Leon tặng vợ, kỷ niệm hai mươi lăm năm thành hôn, cũng là thành hôn, chưa đến nửa giờ đồng hồ trong tòa án thành phố, có ông chánh án râu quai nón, có một người làm chứng, cùng ký vào sổ bộ, để có tờ giấy hôn thú là xong, chẳng gia đình hai bên, chẳng hình chẳng ảnh.  Ngôi nhà để nghỉ ngơi sau những ngày đi làm mệt mỏi, trở thành am thất cho Mùi sau khi Joe bị tai nạn mất đi, nàng về ở hẳn xa lánh mọi người.

– Mùi không mời anh vào nhà ư?  

– Vào làm gì nữa, anh về đi!

– Sửu đã mất hơn năm rồi, Mùi không biết tin ư?

– Mất thì sao, còn thì sao!

– Anh xin lỗi!

– Lỗi gì?

– Lỗi hẹn với em.  Anh không thể nào làm khác đi được, chuyến tàu gặp sự dữ, Sửu gặp sự dữ, chỉ một anh là nơi Sửu tựa nương, em không cho anh điều kiện để nói cho em biết, đến bây giờ . . .

Khương nói không thở, Mùi nghe không thở, ngực trĩu nặng, mắt hoa đất trời chao đảo! Chị Sửu ơi nỗi đau đớn dày vò ai đau hơn ai? 

Trời bắt đầu lắc rắc hạt mưa, Khương vẫn đứng trước Mùi, nàng đang ôm mặt nức nở khóc!

Sáu mươi năm cuộc đời có đủ để hiểu hết lẽ được mất – có đủ để thấy hết nỗi đớn đau, có thật rằng tứ hành xung khắc, hay tại con người không chịu mở lòng ra. Yêu và Chấp./.

* Thơ: Phù Dung

Ấu Tím 2014