Và Ẩn Lan là:
” Đoạn thơ được phổ nhạc vốn nằm trong Bức thứ 16 được tác giả tóm lược nội dung như sau: “Vương Quan hồi tưởng người yêu cũ – nàng Ẩn Lan (con gái Hồ ông), và dự định đi theo Ngô Khôi thăm Thầy học”. Vương Quan ở đây chính là em trai của Vương Thúy Kiều và Thúy Vân. Người yêu của Vương Quan là nàng Ẩn Lan đã xuất hiện lần đầu từ Bức thứ 14, với nội dung: “Ngô Khôi tới dâng Kim Trọng đôi chim Đại Hồi, nhờ vậy Vương Quan đã tìm được tung tích Hồ Ông (Thầy học của Kim, Quan, Kiều) – Dòng dõi Hồ Quý Ly (Việt Nam) lưu lạc bên Tàu, là một học giả chủ trương (“Tư Hòa Hành Hóa”)”. (*) Trước đó, ở Bức thứ 13, một bà cụ già đã tới công đường nơi Kim Trọng làm việc để xin giải oan cho người con trai. Kim Trọng đã tra xét và giải oan cho người này. Anh ta là Ngô Khôi. Ngô Khôi được thả khỏi tù, về quê nhà, sau đó anh mang đến đôi chim Đại Hồi để cảm tạ Kim Trọng. Ngô Khôi kể chuyện quê nhà mình như sau:
Có Thầy ở nước Đại Ngu, Là Hồ ẩn sĩ dật cư chốn này. Tổ tiên lưu lạc qua đây, Cố hương cách mấy trùng mây quan hà. Sống cùng ái nữ hiền hòa, Sắc tài đôi vẻ tên là Ẩn Lan. Sớm trưa canh cửi tằm tang, Xuống khe giặt lụa, lên ngàn dạo chơi. Nghe kể, Kim Trọng và Vương Quan giật mình nhận ra đó chính là thầy cũ của mình. Nhiều năm trước đó, thầy đã về núi ẩn cư, còn gia đình Vương – Kim cũng cũng lưu lạc xa quê. Vương, Kim vừa thoáng nghe lời, Nhìn nhau xúc động bồi hồi –
Thầy xưa! Bao năm đằng đẵng ai ngờ, Mây còn quyện núi, nước chưa qua cầu. Vương truyền: người hãy trình mau, Tiểu thư còn biệt hiệu “Sầu Hoa Dung”? Họ Ngô xiết đỗi lạ lùng, Quan đây, Thầy đó hẳn chung họ hàng. Bẩm Quan quả đúng hiệu nàng, Người còn tôn bậc chúa lan tuyệt trần. Kim Trọng chỉ nhớ đến ngày xưa cùng Vương Quan chung học với thầy là Hồ Ông, còn Vương Quan thì… nhớ nhiều hơn thế nữa, nhớ những phút giây êm đềm cùng nàng Ẩn Lan (con gái của thầy), chính là phần nội dung được nhắc tới trong bài Gọi Em Là Đóa Hoa Sầu.
Nhưng rồi chuyện tình không thành, Ẩn Lan theo cha ra đi biền biệt: Tưởng khi đỗ đạt thành công, Tay đan suối tóc, hoa lồng trăng non. Chưa thề sông cạn đá mòn, Trang tình đã điểm dấu son đầu đời. Dường trong ánh mắt tiếng cười, Vẻ như ngượng ngập mở lời con tim. Thế rồi – tăm cá bóng chim, Theo Thầy ẩn dật dời miền đi xa.
Còn chàng Vương Quan thì cũng: Thế rồi vâng lệnh song thân, Se duyên cùng với giai nhân xóm ngoài. Tới đây, chắc hẳn là các bạn sẽ tò mò muốn biết sau đó nữa thì sao? Vương Quan có đi tìm Ẩn Lan hay không? Chuyện tình của họ thế nào? Đoạn tiếp theo của Đoạn Trường Vô Thanh cho biết rằng Vương Quan đã theo Ngô Khôi về quê để tìm thăm thầy (chuyện đó chắc là phụ) và gặp lại người yêu xưa (chuyện này mới là chính). Chàng đã gặp nàng và quay về kể với chị mình là Thúy Kiều như sau: Ẩn Lan giờ vẫn đẹp tươi, Một chiều bên suối ngỏ lời hằng mơ. Chỉ bông hoa nở ven bờ, Nàng rằng: suối chảy có chờ đâu hoa. Nhắc chi chuyện cũ đôi ta, Ngày nay Lan vẫn như là ngày xưa. Vì gì chung nắng chia mưa, Giữ thơm mộng cũ ngày chưa ngọc vàng.
Sau nhiều năm gặp lại, Ẩn Lan vẫn đẹp xinh tươi chẳng khác gì bông hoa ở ven bờ suối vắng, và có ý hờn trách là “suối chảy có chờ đâu hoa”. Có lẽ vì nàng đã cố tình chờ đợi, để nay “vẫn như là ngày xưa”, mà chàng thì đã vợ con đề huề. Tiếc thay cho phận hồng nhan, vì mối tình xưa khó quên mà chờ đợi suốt xuân thì. Câu chuyện tình của họ kết thúc từ đó.”
Nguồn trích dẫn: Nguồn Trích dẫn


