Gần đến Tết, dù dặn lòng thôi không nhớ – không ngậm ngùi – không để kỷ niệm ngày xưa kéo về làm lòng chùng buồn thiu thỉu nữa mà rồi vẫn bị hình ảnh thanh xuân ám ảnh, những đóa hoa – những luồng gió xuân quấn quít tà áo mỏng, hơi lạnh nhè nhẹ lay lá cành, mơn đôi má làn môi cùng bao ước mộng tưởng chừng giơ tay vói đến.
Những ngày cận Tết xôn xao, cô thợ may áo dài than không có giờ để ngủ, ông thợ đóng giầy xin khất đến ngày đưa ông Táo về trời, chiếc xe đạp được sơn lại màu hoa hiên có chút kim nhũ lóng lánh, bao nhiêu tiền ky cóp từ những phần quà sáng nhịn không ăn, để giành chơi hụi cùng đám bạn cùng lớp được dùng cho những việc đơn giản ấy, trong trí đã tính nhẩm những phong bao lì xì từ ông bà và bố mẹ sẽ nhiều hơn gấp bội. Mùa Xuân thanh bình của các cô gái thành thị không biết lửa khói chiến tranh.
Tết đồng nghĩa với bánh chưng xanh dưa hấu đỏ, đồng nghĩa với mứt ngọt hạt dưa bùi, bao nhiêu hoa trái tốt tươi ngày Tết cùng bao nhiêu điều cấm kỵ kiêng khem để mong cầu một năm mới sáng lạng hơn năm cũ, vui hơn hạnh phúc hơn. Đầu năm không ăn vị đắng cay, không uống nước lã, bếp lò được lau chùi sạch chờ ông Táo trở về, trong thời gian này nhiều nhà yên ắng không nấu nướng. Người nhóm bếp đầu năm là bà là mẹ, những người giữ tay hòm chìa khóa tính toán chi tiêu chợ búa cho gia đình.
Trước khi ông Táo về trời, thời tiết thường hưng hửng nắng, nắng không rực lửa nắng đủ mênh mang làm hồng đôi má, gió cũng vừa lay động đôi tà, thời tiết của phơi kiệu làm dưa, phơi đủ mọi thứ sên mứt, thông thường là khoai bí gừng dừa các vật liệu này rẻ vì nhiều và dễ làm.
Những chiếc mâm nho nhỏ có màu hồng đỏ là khoai, mâm phơi bí màu trắng, hơi ngả vàng là gừng, dừa thì được pha chế đủ màu cho đẹp .
Dừa rám mua đủ đôi về gọt sạch lụa nâu, chỉ giữ phần thịt trắng ngọc ngà, bào thật mỏng tránh bị đứt giữa chừng, sợi dừa càng dài càng khéo. Bà truyền cho mẹ, mẹ truyền xuống con gái nguyên tắc dễ dàng để làm mứt ngày Tết. Gọt rửa cho sạch, nhúng vôi cho cứng, nhúng phèn cho giòn, trụng cho tái (chín nửa chừng), vắt cho khô, phơi cho héo, ngâm với đường tỉ lệ tương đương: một – một cho các trái có vị chua, một – hai phần ba cho trái có vị trung, một – một nửa cho củ hay dừa, cứ thế mà các cô con gái thi nhau làm khéo, thi nhau pha màu thi nhau làm mứt cho các loại trái lạ, khó hơn nữa như mứt chanh, mứt tắc, mứt me, mứt khổ qua, mứt cà chua, mứt mận Đà Lạt.
Thuở ấy mỗi năm được làm mứt một lần, chẳng ai cần học thiền học yoga để tịnh tâm tịnh trí, chỉ cần làm một thố mứt tắc, một keo mứt mận, một hũ to mứt me là tâm nào cũng bình an, nỗi buồn nào cũng vơi khi ngồi gọt vỏ.
Lần học làm mứt tắt đầu tiên với chị Vượng là lần chị bị mẹ bắt phải dứt khoát cắt đứt với anh Nguyên, người láng giềng nhà xéo một căn thôi đối diện với nhà chị, anh có tật ở tay trái nên không phải đi lính. Chị xõa tóc ngồi tựa lưng vào khung cửa bếp, chiếc rổ trước mặt đầy trái tắc xanh tròn trịa, trái lớn nhất bằng ngón chân cái, tay chị mân mê dùng chiếc dao cau của bác, gọt thật mỏng để còn lại phần vỏ trắng bên trong, sau đó tỉ mỉ dùng đầu đũa lấy hết hột bên trong ra cùng lúc vắt nước chua mà không làm trái bị rách, vừa làm chị vừa âm ư hát, có lúc nước mắt ứa ra, chữa thẹn với tôi vì nước chua bắn vào mắt. Làm con gái ngày xưa bị ép uổng trăm bề, cứ ngỡ làm mứt tắt xong chị sẽ quên anh Nguyên, ai ngờ chị âm thầm sang ở hẳn nhà anh, vì gia đình của anh không có con gái, mẹ anh Nguyên yêu chị vô cùng, chị vừa đẹp vừa khéo vừa giỏi vừa ngoan (!), con gái thời ấy có tú tài đi dạy học hiếm hoi lắm. Thế là đám cưới phải có, chẳng lẽ để mất con gái không có khay cau mâm trầu? Sau ngày cưới hai bà thông gia chẳng có nhiều thì giờ để giận hờn nhau lâu, vì phải lo việc xếp ổ cho chị và sau đó mải tranh nhau trông cháu.
Làm mứt mận Đà Lạt không cần gọt vỏ, nhưng phải dùng dao khứa từng khứa thật mỏng đối xứng nhau qua chiếc hạt cứng, là lần học cách làm với bác Mận, người sinh con năm một từ ngày bị gả đi lấy chồng. Vị chua chát của mận Đà Lạt trại hầm không hiểu sao lại được các cô nữ sinh thích thú, hình dạng trái mận dễ thương có một khứa như dấu ngón tay bấm vào, cắt xong phải ngâm nước muối, nước vôi, nấu lại với phèn để thật khô mới ngâm với đường, sau đó sên đường cho đến khi trái trở màu đỏ hồng, để ra khay phơi cho ráo, vị chua vị chát biến mất chỉ còn vị ngọt sần sật của trái đã được các chất vôi chất phèn tác dụng. Cái khăn dạ choàng đầu bộ quần áo nâu, không gian xám trong gian nhà gỗ, mùi chè mùi hoa quì, hoa sói chung quanh thêm mùi đường ngọt, tiếng nổ của than ti tách trong chiếc lò be bé thường là để xấy chè, tiếng con nít chí chóe chung quanh, bác Mận lâu lâu lại phải đứng lên giàn xếp cho êm, bụng của bác đã to vượt mặt. Cả làng cả trại gia đình nào cũng thế, nhiều nhất đến cả chục, ít nhất cũng ba bốn, không có con đông là bị chê nhà không có phúc. Phần chan chát của cuộc đời theo với xã hội chả bà nào nếm thấy, chỉ còn vị ngọt gia đình phúc đức nên có đông con.
Đến khi học làm mứt me kinh khủng hơn, phải cạo cho hết lớp phấn chua bên ngoài luộc sơ ngâm muối cho trái nở bóc vỏ khều bỏ hạt, mười đầu ngón tay héo queo quắt vì ngâm nước muối pha phèn. Ôi chao làm mứt me với bà đang ghen chồng, vừa bóc vỏ vừa rên rỉ kể lể chuyện phải rình rập từng giờ đi giờ về, phải cân đo từng lời chê bai mình nhận, lời âu yếm bị mất, xét nét từng cử chỉ ngày xưa phong thái bây giờ của chồng, mùi me chua cùng câu chuyện ghen tương hơn giận khiến đến bây giờ vẫn còn nhớ đến, vì khi vừa làm sạch xong thau me thì ông chồng về, ông giúp bà xóc me cho ráo, hỏi có cần ông phụ trụng me không? Thay vì trả lời có hay không, bà trả lời giấm giẳng nghi ngờ hẳn ông vừa hẹn hò với ai trở về nhà chăng, dù đang có bạn trong nhà. Người chồng cười trừ đùa cợt: “Ấy hẳn em yêu quá đấy mà, củi mục như anh ai thèm mà ghen em ơi!” Cứ chua chua ghen ghen như thế không biết có giết dần hạnh phúc gia đình không, mà năm nào muốn có mứt me là đến thăm nhà ấy, vị chua ngọt cũng lắm người nghiện ngập.
Loại mứt kỳ lạ nhất là mứt trái khổ qua, ép trái có vị đắng thành vị ngọt là một kỳ công, kỳ công giống như chuyển đau khổ thành nguồn hạnh phúc, công thức làm mứt này học được từ một ni cô tu tại gia, triết lý cô dùng đơn giản lắm, để thời gian giúp chất đắng nguôi ngoai, sau đó tẩm đường vào cũng để thời gian tác động vào nó, cùng lúc khéo léo chắt cho hết vị đắng bỏ đi mà không làm bầm dập hình dạng đẹp đẽ của trái. Cô dặn dò muốn làm mứt này phải lựa mua trái nho nhỏ, màu trắng gai nở to, đừng mua trái gai nhọn màu xanh lè khó mà đổi vị. Ai ngờ ngay cả cây trái cũng được ngắm dung nhan để đo lòng dạ, dung nhan xởi lởi lòng dạ không rắc rối “đắng chằng”
Những hoài niệm xa vời ấy chỉ làm đậm thêm những nét đổi thay, Tết bây giờ chỉ còn lại những chữ Xuân trên trang báo hiếm người mê mẩn đọc, trong các hội chợ ngày càng vắng khách du xuân, thơ xuân không còn ý nhiều để so vần khẩy vận, chuyện ngày xuân chẳng còn bao hớn hở tình xuân. Thời gian vụt biến, những đổi thay chóng mặt, thuở nào khách đến nhà chơi phải chạy ra đề pô mua hai chai xá xị con cọp cùng một cục đá chạy vội về nhà, sợ đá tan chảy mất, bây giờ nghe dặn dò nhau đừng uống nhiều loại nước có ga đó nữa, toàn là đường độc địa. Sợ hãi chất đường thì còn đâu hứng thú truyền cho con cho cháu những món mứt cầu kỳ ngày Tết xưa ngày Xuân cũ.
Theo chu trình thay đổi toàn cầu, nhớ ngày nào con người vào rừng tìm lá cây làm thức ăn, làm thuốc chữa bệnh, tiến lên thành công nghệ hóa thực phẩm dùng phân bón trồng tỉa cho ra thật nhiều thành phẩm để cung phụng cho loài người, điện khí hóa, công nghiệp hóa, nay thì bao nhiêu hội bao nhiêu nhóm kêu gọi trở về nguyên khai organic, từ thức ăn đến vải vóc. Từ vải tám thô nhuộm bằng trái bồ hòn, được mặc ny lông – tê ta rông một ngàn, một ngàn rưởi đến sa teng sợi hóa học, nay lại quay về tơ tằm bông vải, sẽ đến lúc con người thực hiện hoàn hảo điều này, hoàn toàn quay về nguyên thủy uống nước lã không ga, ăn rau tự trồng tự kiếm, không đường muối bột ngọt, mặc quần áo bằng sợi gai, bông vải, tơ tằm.
Muốn trở lại thuở hí hửng áo dài ny lông kim tuyến, mứt ngọt có phèn chua hàn the, hẳn phải chờ đến chu kỳ mới, chu kỳ ấy chẳng còn người nào biết làm các loại mứt chua chát đắng cay ấy nữa, thì con người thời ấy sẽ lại tự nghĩ ra loại mứt khác lo gì?
Chuyện Tình . . . Ép Chuối!
Cũng tại Facebook mà ra, cũng tại khoe khoang mà ra, dự tiệc nhà cô bạn khéo léo cho ăn món chuối nướng nước dừa về nhà còn thèm, chạy ra chợ mua ngay ba nải chuối hườm hườm xấu xí giảm giá về hí hoáy làm theo ý mình nghĩ thay vì đợi bạn chỉ cách làm! Dĩ nhiên làm có chụp hình và khoe khoang ra vẻ ta đây gì cũng biết . . . thế là nhận được tin . . . hỏi han: “Có phải . . . !”
Chuyện nhận tin hỏi han kiểu này rất dễ bị “gài” để bị mất trang Facebook mình tạo nên và dễ bị “tin tặc chiếm mặt” làm tiền bạn bè thân hữu cho nên:
Nhận thì nhận mà lơ thì lơ – ta không thèm nhận thêm bằng hữu – nhận thì nhận mà lơ thì lơ – à hát theo giọng quan họ Bắc Ninh á nha!
Nhưng rồi thêm tin nữa là đoạn viết đã đăng tứ lung tung:
“Hồi đó đi học kèm mùa Hè vui lắm, sáng đi bơi, trưa về đi học. Mười bảy bẻ gẫy sừng trâu, chắc mười sáu phải ăn cho đủ sức lớn, nên ăn cơm nhà chưa đủ, phải đi ăn hàng thêm mới không bị kiến bò bụng (đói) khi ngồi học. Từ lớp học phải băng qua đường Nguyễn Biểu mới đi ăn hàng được. Hàng ăn bán ê hề trước cổng trường Thánh Linh. (Từ Nguyễn Trãi, quẹo vào Nguyễn Biểu hướng lên cầu chữ Y, rẽ phải là gặp trường này, rẽ trái là đến trung tâm Khuyến Học). Đến lớp, dựng xe đạp xong là rủ ngay Phượng, Nhung, Cầu chạy ngay cho kịp. Nào là bột chiên của chú Sáng người Hoa, hai tay chú dùng hai cái xẻng, lật những miếng bột vuông, hình con cờ trên chảo chiên như múa. Hàng đậu đỏ bánh lọt có những hũ đậu xanh, đậu đỏ, đậu trắng thật thèm, thêm cái máy bào đá bằng tay, mỗi lần chị bán hàng xoay tay quay, cục nước đá bị bào làm văng tuyết ra chung quanh thật đẹp. Hai món này vẫn không quyến rũ bằng hàng chuối nướng nước dừa.. Món chuối nướng này đặc biệt lắm. Bà bán có nguyên quầy chuối sứ vừa hườm chín, vỏ còn xanh, một cái vỉ đựng than hồng nổ lép bép. Bà xếp những trái chuối đều đặn trên vỉ, lật qua lật lại đến khi vỏ chuối mọng lên, bà bốc chuối ra, cho vào tấm thớt ép nó dẹp lại, lột vỏ rồi lại bỏ lên vỉ, lại nướng, học trò đã đến giờ vào lớp, chuối nướng vẫn chưa xong, năn nỉ: “Dì lấy nó ra đại đi, chát chút cũng được mà ?”
rồi viết vầy nè: Sau đó là không cần chờ mà đến là có ngay đúng không?
Chao ơi, câu chuyện đã vào thời cổ tích được nhắc đến từ tên đường Trần Bình Trọng – Nguyễn Biểu đến Phan Văn Trị, nhà thờ Chợ Quán trường Thánh Tâm trường Thánh Linh Thiên Phước , nói chuyện nhớ quên đầu đuôi chẳng còn mạch lạc, hơn 50 năm rồi còn gì ? Thuở đi học thêm thuở “bẻ gẫy sừng trâu” đã qua từ lâu lắm bây giờ muốn bẻ vỏ trái bắp còn phải kêu gọi tứ phương!
Ai? Sơn hay Thành? Không chẳng là Sơn cũng không là Thành! Vậy . . .
Là người lột chuối cho má bán, rồi làm sao mà . . . thì đường Phan Văn Trị thì trường Khuyến Học là căn nhà đôi của nhà bà Bắc mẹ của Thành mặt mụn và chỉ có một bà bán chuối nướng gần ngay đó chứ sao! Nhắc lại con nhỏ hồi đó đen thui khi nào đến mua cũng hối: “Dì lấy nó ra đại đi, chát chút cũng được mà ?”
Nghe giọng nhão nhẹt mà rền vào đến trong nhà, ló mặt ra ngó coi nó ra sao, nó mặc cái áo áo sơ mi trắng bên trong cái đầm có hai quai đeo sọc trắng xanh lợt màu mây, tóc còn ướt miệng tía lia năn nỉ thật là tức cười! Khi đọc đoạn văn tui nhớ ngay hồi đó tui nói với má nướng sẵn để đó cho tui, khi nào nó ghé năn nỉ là tui nói má tui nhường cho nó phần của tui, tui ăn sau cũng được!
– Trời đất rồi giờ ở đâu?
– Ở Việt Nam chứ đâu?
– Biết gì về Thành không?
– Không, thay đổi hết rồi, tui giờ cũng già chát rồi, con cháu lớn hết ráo đâu có đứa nào biết cái món chuối nướng than bà nội nó mần hồi đó nuôi tui đi học đâu?
– Ừa! tui cũng có nhớ thấy loáng thoáng người con trai mang quầy chuối ra ngoài hiên cho Dì nướng tiếp mà có nhớ rõ mặt mũi chi đâu nè, làm như mắc cở hay sao mà khiêng ra giục xuống quày quả vô nhà lại liền!
– Cả đám con gái ngồi ăn hàng tui con trai mắc chi cho ngó mặt tui.
– Trời ơi! Vậy là đọc rồi nhận ra người ăn dành ăn giựt chuối nướng hồi xưa rồi tính đòi nợ gì đây Trời !
– Đòi chi đâu, nhắc kỷ niệm xưa là trẻ lại 50 tuổi cảm ơn không hết chứ có đòi chi đâu, viết về Má tui dù thoáng qua chứ cũng làm tui cảm động ai mà nhớ món ăn nghèo nàn quê mùa miền Tây mà người nhắc là người miền Bắc nữa chứ, tui nhớ hồi đó tui đọc câu :”Con gái Bắc điêu ngoa giả bộ ngoan hiền” nghe cái giọng là tui nể né liền, thiệt ra tui cũng ngóng mỗi ngày coi nó có tới là tui kiếm chuyện ra nói cho Má tui nhường phần cho nó!
Thôi thì cho tui cám ơn dù muộn chút nghe anh Vô Danh, tui cho anh cái tên Vô Danh trong kỷ niệm của tui, nói đến kỷ niệm là trẻ mãi không già anh Vô Danh nhé, tui lai người miền Nam lậm lắm rồi, tui sinh trong miền Nam sau 1954 anh chắc hơn tui một hay hai tuổi là hết cỡ rồi ha, vậy là người muôn năm cũ cũng đâu có xa chi đâu anh ha!
Tui mới làm chuối nướng mà không có than, nhìn giống xưa chút chút nhưng ăn thì vô duyên không tả được – có lẽ nỗi nhớ không tạo nổi cái duyên mặn mà của nước cốt dừa phải chính tay mình nạo dừa khô vắt lấy cốt, nấu trên lửa thêm chút hành lá rồi chan lên trái chuối hườm bị ép chín bằng than ửng hồng không lên ngọn, trời ơi vị ngọt dịu dàng biết tả sao cho hết đây anh, vậy nghen mai tui khoe với bàn dân thiên hạ chuyện “tình” chuối ép, nó cũng là tình nếu không làm sao mà nhớ tới vậy chứ!
It’s also because of Facebook, and also because of showing off, attending a friend’s party, where she cleverly served grilled banana with coconut water. I craved it so much when I got home that I immediately ran to the market to buy three bunches of ugly, discounted bananas. I tried to make it myself instead of waiting for my friend to show me how to do it! Of course, I took photos and showed them off, acting like I knew everything… and then I got a message asking, “Is it really…?”
Receiving this kind of message can easily lead to getting “hacked” and losing access to your Facebook account, or even having “hackers” scam your friends and family, so:
When you get the message, just ignore it – I won’t accept any new friends – when you get it, ignore it – oh, and sing it like the Quan Ho Northern folk songs!
But then another message came through, a post that was scattered everywhere:
“Back then, summer classes were so much fun. In the morning, we went swimming, and in the afternoon, we went to class. At seventeen, you’re strong enough to bend the buffalo horn, and at sixteen, you have to eat well to grow strong, so rice at home wasn’t enough, I had to eat out so I wouldn’t feel hungry during class. From the classroom, you had to cross Nguyen Bieu Street to go eat. The street vendors were plentiful in front of the Saint Linh School gate. (From Nguyen Trai Street, turn into Nguyen Bieu towards the Y-shaped bridge, turn right to find this school, or turn left to reach the Education Center). When we arrived at class, we’d park our bikes and immediately call Phuong, Nhung, and Cau to rush out to eat in time. There was fried dough from Uncle Sang, a Chinese man, who used two spatulas to flip the square dough pieces in the frying pan like he was dancing. There was a red bean and lotus cake stall with jars of green, red, and white beans, so tempting, plus a hand-cranked ice shaving machine where every time the seller spun the handle, the shaved ice would fly everywhere, looking so beautiful. But nothing was more irresistible than the grilled bananas with coconut water… These grilled bananas were so special. The seller had a whole stall of ripe bananas with still green peels, a charcoal grill that crackled with hissing sounds. She would arrange the bananas neatly on the grill, flipping them over until the peels became puffy. She would then pick them up, press them flat on a cutting board, peel them, and put them back on the grill, grilling again. By then, the students had to go back to class, but the grilled bananas were still not done. They’d beg, “Aunt, just take it out now, it’s fine if it’s a little burnt, right?”
Then the post went like this: After that, you didn’t have to wait anymore, you could just show up, and it would be ready, right?
Oh my, this story has become like a fairy tale, mentioned from the streets of Tran Binh Trong, Nguyen Bieu to Phan Van Tri, the Church of Cho Quan, the Saint Tam and Saint Linh schools, reminiscing with so many forgotten details, over 50 years ago, right? The days of extra classes and the “buffalo horn bending” are long gone. Now, even breaking the shell of a corn cob requires calling for help from all directions!
Who? Son or Thanh? No, it wasn’t Son, and it wasn’t Thanh! So…
It was the person peeling bananas for his mom to sell, and how… then Phan Van Tri street and the Education Center were near Mrs. Bac’s house, the mother of Thanh, a guy with acne, and there was only one lady who sold grilled bananas near there! I remember that little girl, so dark-skinned, always hurrying when she came to buy, saying, “Aunt, just take it out now, it’s fine if it’s a little burnt, right?”
I remember when I read this part, I immediately thought back to when I told my mom to grill the bananas in advance, and when she begged, I’d tell my mom to give her my portion, I’d eat later!
- Where are you now?
- In Vietnam, of course.
- What do you know about Thanh?
- I don’t know, everything has changed now. I’m old, and all my kids are grown. None of them know about the grilled banana with coconut water that my mom used to make to send me to school!
- Yeah! I also vaguely remember seeing a boy carrying the banana stall outside for Aunt to continue grilling, but I don’t really remember his face. It seemed like he was shy, so he quickly moved the stall inside!
- Why should I look at you? All the girls were sitting eating, and I was a boy!
- Oh my, so after reading it, I realized the person who used to snatch the grilled bananas was asking for something now, right?!
- What to ask for? I’m just reminiscing about the old times, feeling like I’m 50 years younger, thanking you so much. I’m not asking for anything. Writing about my mom, even briefly, made me so touched. Who would remember such a simple, poor dish from the countryside, and the person recalling it was from the North! I remember back then, I read the line: “Northern girls are tricky, pretending to be gentle,” and when I heard that voice, I immediately avoided them. But really, I used to look forward to every day, waiting to see if she’d come so I could make my mom give her my portion!
Well, let me thank you, even though it’s a bit late, Mr. Anonymous. I’ll give you the name “Anonymous” in my memories. When it comes to memories, I’ll forever remain young, Mr. Anonymous. I’ve been a southerner for so long now. I was born in the South after 1954, and I think you’re probably one or two years older than me, so the people from the past aren’t really far away, right?
I just made some grilled bananas without charcoal. They look a little like the old ones, but the taste is so off—it’s probably the nostalgia that can’t recreate the magic of fresh coconut milk, which you have to grate yourself, squeeze out the juice, cook it with a little green onion, and then pour it over the banana, which is pressed and grilled on red-hot coals. Oh my, the sweetness is indescribable. Tomorrow, I’ll show the world the “love” of pressed bananas. It’s love, isn’t it? How else could I remember it so clearly?
Chè Trôi . . .
màu tím dùng khoai tím – có thể dùng lá cẩm
màu đỏ dùng trái gấc – có thể dùng củ cải đường
màu xanh dùng trà xanh – có thể dùng lá dứa
tỉ lệ rất dễ nhớ: 150 gr bột nếp + 70 gr khoai
150 gr nước!
Nếu không dùng khoai chỉ dùng màu thì:
220 gr bột 150 gr nước thế thôi hà
Mùng Hai Ất Tỵ 2025
Còn vấn vương hay đã hết
Nụ hôn đầu lưu luyến tình còn Xuân
Ngày mùng Hai ngày Xuân xưa cũ
Nay mùng Hai lưu luyến nhớ Tình Say
Mấy mươi năm mấy mươi nụ mùng Hai
Người không nhớ “thù dai” này vẫn nhớ!
Ai bảo đàn bà thù dai nhớ kỹ
Nhớ nụ hôn đầu chẳng lẽ cũng không cho!
Cụ ông . . . cụ bà . . . cũng còn tình ai cấm được . . .
Hạnh phúc là khi tóc bạc da mồi . . .
ngồi cạnh nhau đã đủ ấm mùa Đông . . .
Trần Dạ Từ có bài thơ nụ hôn mùa Hạ –
nụ hôn mùa Xuân đã viết không nhớ giấu ở đâu
nửa thế kỷ lá còn tan thành bột
thì bài thơ xưa có mất cũng lạ gì
Hoảng hồn chim vỗ cánh bay
Cành mai hốt hoảng hoa lay cánh cười
Màu vàng trên tóc dài ai
Bẽn lẽn . . .
Bà nó à! Làm gì mà ngồi thừ ra thế
Dạ đang làm thơ!
Bến Xuân – Văn Cao – Phạm Duy
Viết ít thôi vì tay không muốn gõ
Hát líu lo phổi tốt hơi thở sâu
ngắm hình ảnh kết hình theo giọng
ngày vui tháng lờ lững theo Xuân
Hạ sẽ ghé rồi Thu trăn trở
Đông sẽ qua Xuân tái hồi!
Ngừng ngay nhé – thời gian trôi chưa đủ nhanh sao chứ!
Vừa qua mùng Hai đã cho nó “forward to” năm kế tiếp ????
Ất Tỵ – 2025
Trường Cũ Tình Xưa
Sương Nguyệt Anh
Chiều Về Trên Sông
“Những nốt nhạc chơi vơi, lơ lửng nghe thấy trong “Chiều về trên sông”. Chiều buông trên dòng sông Cửu Long… Không phải “chiều xuống” hay “chiều rơi” hay “chiều trôi” mà… chiều buông, nghe như là màn sương chiều lướt thướt, như là vạt áo choàng mềm mại của chiều tà đang chầm chậm phủ trùm lên một vùng sông nước mênh mông. Như một cơn ước mong, ơi chiều!… “Cơn ước mong” ấy đọc được trong những dòng hồi ký phơi trải nỗi niềm của người nhạc sĩ: “Tôi nhớ đồng quê, tôi nhớ thiên nhiên vô cùng. Tôi tìm mọi cách để ra đi. Rồi tôi có những buổi chiều ngồi bên dòng sông Cửu Long: Chiều buông trên dòng sông Cửu Long như một cơn ước mong, ơi chiều! … để mong được như ‘hàng cây gỗ rong, nghiêng mình (trôi) trên sóng sông yêu kiều’ Tôi còn muốn theo đò ngang quá giang, thương chiều…” (3) “Bèo dạt về đâu, hàng nối hàng Mênh mông không một chuyến đò ngang”
Em Lễ Chùa Này
Phạm Thiên Thư với pháp danh Thích Tuệ Không khi ông rời trường lớp nương nhờ cửa thiền năm 1964 đã được hay bị bài thơ tình “Ngày xưa Hoàng Thị” đánh thức, để bài thơ “Em Lễ Chùa Này” ra đời – “Tiễn đưa em trong áo quan này – rồi từ đây vườn chùa thanh vắng – Ðến thăm em ngày tháng qua mau – Một nụ mai vừa nở trong nắng – Hỡi em ơi – mây đã qua cầu”. Tình đời như mây qua cầu, Ngọ đã được chôn trong sân chùa hay đã chết trong tim người thi sĩ, khi nhà thơ từ bỏ một điều gì họ thường cho điều ấy chết đi thì phải? Nhân vật nữ được thi sĩ chôn trong vườn chùa có hoa vàng và bướm ngậm ngùi tiếc nuối – hẳn thi sĩ Phạm Thiên Thư có đọc truyện Tắt Lửa Lòng của Nguyễn Công Hoan, hình ảnh Lan chôn xác bướm như chôn mối tình đầu với Điệp trong sân chùa. Ngẫm nghĩ vậy để bài hát Em Lễ Chùa Này có duyên thêm với những kịch bản trên sân khấu kịch nghệ và cải lương! Lạy trời nhà thơ Phạm Thiên Thư không mắng người hát hay suy nghĩ lan man!








